ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΑΝΤΖΙΟΥ

Η Κωνσταντίνα Κάντζιου, συγγραφέας του "Σερίνθια: Το Μονοπάτι της Σωτηρίας", μιλάει στο Scattered Pages μεταξύ άλλων για το πρώτο της μυθιστόρημα, την αγάπη της για διαφορετικά είδη λογοτεχνίας και το είδος του φανταστικού στην Ελλάδα. Η συνέχεια παρακάτω:


S.P: Καλησπέρα Κωνσταντίνα και σε ευχαριστώ για τον χρόνο σου! Οφείλω να πω ότι το σύντομο βιογραφικό σου σημείωμα με έχει αφήσει έκπληκτη: είσαι μόλις είκοσι ετών, με διακρίσεις σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς και επαίνους και με -πλέον- ένα ολόδικό σου βιβλίο διαθέσιμο για το ελληνικό κοινό. Τι είναι αυτό που σε ώθησε για πρώτη φορά να εκφραστείς γραπτά και εκείνο που σε έκανε να κυνηγήσεις μια ευκαιρία για αναγνώριση μέσω λογοτεχνικών διαγωνισμών;

K.K: Η πρώτη μου απόπειρα να γράψω ήταν και το πρώτο διήγημα που έστειλα σε έναν λογοτεχνικό διαγωνισμό το 2012, τον οποίο διοργάνωσε η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Πειραιά. Το διήγημα τιτλοφορούταν "Τσιμεντένια Ζούγκλα". Παρότι σκεφτόμουν ήδη από νωρίτερα να ασχοληθώ με τη λογοτεχνική γραφή, ήθελα να δω αν τα δείγματα της δικιάς μου γραφής είχαν κάποια λογοτεχνική αξία ή ήταν το αίσθημα της νεανικής ανησυχίας που με κατέκλυζε και ήξερα ότι ίσως δεν έφτανε μόνο αυτό για να γράψει κανείς. Λαμβάνοντας ανταπόκριση και από την άλλη πλευρά άρχισα να γράφω την Σερίνθια, παράλληλα με συμμετοχές και σε άλλους διαγωνισμούς.

S.P: Τα διηγήματα σου που διακρίθηκαν πανελληνίως έχουν εξ' ολοκλήρου διαφορετικό θεματικό κέντρο: η “Τσιμεντένια Ζούγκλα” για τον εθισμό στα ναρκωτικά και τις επιπτώσεις στον θεσμό της οικογένειας, ενώ το “Ένα Όνειρο Ιστορίας” για την καταστροφή της Σμύρνης και τη δολοφονία του Μητροπολίτη Χρυσόστομου. Από την άλλη, το νέο σου βιβλίο ανήκει καθαρά στον κόσμο του φανταστικού. Αυτός ο πειραματισμός σου με διαφορετικά είδη πως προέκυψε; Ποια ήταν η έμπνευση σου για το κάθε έργο σου;

K.K: Ο πειραματισμός με τα διαφορετικά είδη λογοτεχνίας προέκυψε καθαρά από την ποικιλία των ερεθισμάτων που είχα για το κάθε κείμενο. Ζώντας σε μια γειτονιά που τα ναρκωτικά ήταν ένας επικίνδυνος απόηχος της καθημερινότητας και βλέποντας συνομήλικούς μου να παρασύρονται από αυτόν, ένιωσα πως έπρεπε να γράψω για αυτό το ξεστράτισμα που μπορεί να αποβεί μοιραίο. Έτσι γράφτηκε η "Τσιμεντένια Ζούγκλα". Έπειτα, είχαμε μια γειτόνισσα που ήταν Σμυρναία και πάντοτε μιλούσε στην μητέρα μου για τον ξεριζωμό τον Ελλήνων από την μαγευτική όπως την περιέγραφε Σμύρνη. Ο λογοτεχνικός διαγωνισμός της Ευαγγελικής Σχολής που συμμετείχα είχε ως κύριο άξονα το συγκεκριμένο θέμα και πετυχαίνοντας και ένα αφιέρωμα για τον μητροπολίτη Χρυσόστομο στην τηλεόραση πείστηκα πως αυτό θα ήταν το επόμενο πόνημα μου. Βέβαια, αυτό το διήγημα δεν ήταν τόσο εύκολο όσο το άλλο, διότι έπρεπε να συνθέσω την μυθοπλασία και την ιστορία, να φτιάξω χαρακτήρες πονεμένους, ώριμους από την ψυχική ταλαιπωρία και ζωσμένους από την ιστορική ανάσα των προγόνων τους. Η Σερίνθια είναι και θα είναι το παραμύθι που έπλασα για εμένα ως παιδί, απαλλαγμένη από οποιονδήποτε περιορισμό και πλαίσιο, όπως έχουν για παράδειγμα τα ιστορικά κείμενα, είναι οι ανησυχίες, οι αμφισβητήσεις και οι ελπίδες μου προς τον ενήλικο εαυτό μου. Παρόλο που είναι μια ιστορία φαντασίας κρύβει μέσα της, τουλάχιστον στο πρώτο μέρος, πολλές εσωτερικές συγκρούσεις που βιώνουν συχνά οι έφηβοι.

S.P: Πιστεύεις ότι ένας συγγραφέας πρέπει να απομονώνεται σε ένα μόνο είδος γραφής ή να πειραματίζεται σε διάφορα; Θεωρείς ότι δεν γίνεται να είναι καλός σε όλα όσα γράφει; Και τελικά, πιστεύεις ότι ο συγγραφέας διαλέγει τα είδη που τον εκφράζουν ή τα είδη τον συγγραφέα;

K.K: Προσωπικά δεν μένω τόσο τυπικά στο θέμα "είδος γραφής" αλλά περισσότερο στο τι εκφράζει τον κάθε συγγραφέα. Μπορεί κάποιος να εκφράζεται μέσα από την φανταστική λογοτεχνία για μια περίοδο και αργότερα να μεταπηδήσει σε άλλα είδη γραφής, όπως για παράδειγμα η αστυνομική λογοτεχνία ή το ιστορικό μυθιστόρημα, όχι με πρόθεση μόνο πειραματισμού αλλά νιώθοντας ότι εκφράζεται την δεδομένη στιγμή καλύτερα μέσα από αυτά ή η έμπνευση της ιστορίας του εντάσσεται λειτουργικότερα σε αυτά τα πλαίσια. Όσο για το αν κανείς μπορεί να είναι καλός σε όλα η απάντηση είναι "Όχι, αλλά τίποτα δεν τον εμποδίζει από το να προσπαθήσει". Ακόμα και στο είδος που έχει επιλέξει να γράψει θα παρατηρήσει τον εαυτό του να αλλάζει και να εξελίσσεται με τον καιρό. Πιστεύω άλλωστε πως κάθε κείμενο είναι εν δυνάμει ελαττωματικό και αυτό εξαρτάται από την σκοπιά και με την διάθεση που θα το διαβάσει κανείς, γιατί την αξία του κειμένου την κρίνει τελικά ο αναγνώστης και όχι ο συγγραφέας. Όπως έχω γράψει και σε ένα ανέκδοτο μου διήγημα θεωρώ πως κάθε κείμενο είναι: "Ελεύθερο σαν τον στοχασμό, ελαττωματικό σαν την φευγαλέα σκέψη και γεμάτο αμφιβολία σαν την ανθρώπινη ψυχή..μάχεται σε έναν πεπερασμένο κόσμο για την αιωνιότητα." Λέγοντας όλα τα παραπάνω καταλαβαίνεις πως πιστεύω ότι ο συγγραφέας διαλέγει τα είδη που τον εκφράζουν, χρησιμοποιώντας τα ως πυλώνες για την έκφραση και την δημιουργία του.

S.P: Ποια είναι τα αγαπημένα σου βιβλία; Έχεις κάποιο ποίημα που αγγίζει τη ψυχή σου κάθε φορά που το διαβάζεις;

K.K: Δύο αγαπημένα μου βιβλία είναι ο "Φτωχούλης του Θεού" του Νίκου Καζαντζάκη και το "Υπόγειο" του Fyodor Dostoyevsky. Το πρώτο γιατί δείχνει την αέναη αναζήτηση του ανθρώπου για τον Θεό μέσα από την μυθοπλαστική βιογραφία του πάτερ Φραγκίσκου της Ασίζης και το δεύτερο γιατί δείχνει τις πιο σκοτεινές, και μερικές φορές στα όρια της παράνοιας, εσωτερικές μάχες που δίνονται μέσα μας με τον πιο δύσκολο αντίμαχο, τον εαυτό μας.

S.P: Τι δεν θα μάθει ο αναγνώστης για το “Σερίνθια: Το Μονοπάτι της Σωτηρίας” από το οπισθόφυλλο του βιβλίου; Τι είναι αυτό που θα έλεγες στο κοινό ώστε να διαβάσει το βιβλίο σου;

Κ.Κ: Δεν θα μάθει πως είναι ένα κείμενο που δείχνει την σταδιακή ωρίμανση τόσο του τρόπου γραφής όσο και των χαρακτήρων, μιας και αποτελεί προϊόν γραφής τριών χρόνων και προσωπικής επιμέλειας άλλων δύο, και επίσης ότι δεν είναι μια καθαρή ιστορία φαντασίας αλλά μπαίνει βαθύτερα στην συναισθηματική ανάλυση των καταστάσεων, ενώ είναι γεμάτη συμβολισμούς, πολλοί από τους οποίους δεν εξηγούνται σε αυτό το μέρος αλλά το επόμενο.

S.P: Μέσα από το πρώτο σου μυθιστόρημα προσπαθείς να περάσεις κάποιο μήνυμα, είτε κοινωνικό είτε προσωπικό; Και αν ναι, ποιο;

Κ.Κ: Κύριος πυλώνας της ιστορίας μου είναι η οικογένεια, μιας και πιστεύω ότι αυτή σμιλεύει πολλά κομμάτια του χαρακτήρα ενός ατόμου και πολύ καθοριστικά μέχρι μια συγκεκριμένη περίοδο της ζωής του, την εφηβεία. Εκεί είναι που ξεκινάει η αμφισβήτηση και η απομυθοποίηση των γονικών φιγουρών. Η πρωταγωνίστρια ξαφνικά καλείται να ισορροπήσει μέσα της το πραγματικό και το εξωπραγματικό, διαισθάνεται την ύπαρξη μυστικών μέσα στο οικογενειακό της περιβάλλον και προσπαθεί να διακρίνει τα άτομα που είναι άξια της εμπιστοσύνης της. Έχοντας χάσει πια την γιαγιά της, τον πιο κοντινό της άνθρωπο, νιώθει σχεδόν αβοήθητη στην αρχή αλλά σταδιακά αποκτά την ψυχική δύναμη να ξεσκεπάσει το φανταστικό υπόβαθρο και να μάθει την αλήθεια για το ποια είναι.

S.P: Από την περίληψη καταλαβαίνω ότι η ηρωίδα της ιστορίας σου είναι η Ειρήνη, αν και στον τίτλο χρησιμοποιείς την πρωτότυπη λέξη “Σερίνθια” που μαρτυρά ξένη προέλευση. Μιλώντας με άλλους συγγραφείς έχω καταλάβει ότι πολλοί δεν θέλουν να χρησιμοποιούν ελληνικά ονόματα σε ιστορίες φαντασίας, πόσο μάλλον να βασίσουν την ιστορία τους στην ελληνική πραγματικότητα. Για εσένα τι ισχύει; Και ποιος ο λόγος που πολλοί αρνούνται να τοποθετήσουν τις ιστορίες τους στην Ελλάδα; Είναι καθαρά επιλογή του συγγραφέα ή έχει σχέση και με την μέχρι τώρα αφάνεια του είδους στη χώρα μας;

Κ.Κ: Το Σερίνθια δεν είναι καθόλου ξένης προέλευσης στην συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά ένας αναγραμματισμός που προκύπτει από το ονοματεπώνυμο της ηρωίδας του βιβλίου, της Ειρήνης. Η ιστορία μου δεν θα μπορούσε να απομακρύνεται από την ελληνική πραγματικότητα από τη στιγμή που είναι η μόνη που ξέρω και βιώνω καθημερινά. Οτιδήποτε διαφορετικό πιστεύω θα υστερούσε και τουλάχιστον εγώ δεν θα μπορούσα να το υπηρετήσω με βάση τα βιώματα μου. Ο αναγνώστης θα εντοπίσει ψήγματα και επιρροές από την ελληνική μυθολογία, καθώς και πολλά αρχαιοελληνικά ονόματα μέσα στο βιβλίο. Είναι στο χέρι μας, όλων των συγγραφέων που ασχολούνται με την φανταστική λογοτεχνία, να εδραιώσουμε το είδος στην χώρα μας, αν και πιστεύω πως αυτό έχει ήδη αρχίσει να γίνεται σε πιο έντονους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια, όχι τόσο από την επιλογή των κατάλληλων ονομάτων ή της τοποθεσίας της ιστορίας αλλά από την προώθηση βιβλίων και ιστοριών του είδους. Για μένα είναι αποδεκτό, ίσο και το ίδιο ενδιαφέρον να βλέπω μια ιστορία του φανταστικού τοποθετημένη σε μια άλλη τοποθεσία με ξενικά ονόματα. Οι λόγοι που γίνεται αυτό είναι διαφορετικοί για κάθε δημιουργό.

S.P: Το εγχώριο κοινό αγαπάει ότι έχει σχέση με την ελληνική ιστορία και τον έρωτα. Όσον αφορά τη φανταστική λογοτεχνία Ελλήνων συγγραφέων φαίνεται να παραμένει κάπως σκεπτικό. Παρόλα αυτά τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι νέοι συγγραφείς εκδίδουν τα φανταστικά τους έργα. Πιστεύεις ότι το ελληνικό κοινό αρχίζει και αλλάζει, “ξεκολλάει” δηλαδή από συγκεκριμένα, “πολυανακυκλωμένα” είδη λογοτεχνίας;

Κ.Κ: Μιλώντας πρώτα ως αναγνώστης και μετά ως συγγραφέας υποστηρίζω και αποδέχομαι την επιλογή του καθένα όσον αφορά τα αναγνώσματα που επιλέγει. Από εκεί και πέρα, πιστεύω ότι η χρυσή τομή στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι το ελληνικό κοινό να "ξεκολλήσει" από ένα μεμονωμένο είδος και να "κολλήσει" φανατικά σε ένα άλλο, αλλά να γίνει πιο δεκτικό και ευέλικτο στις αναγνωστικές του επιλογές, κάτι που βλέπω να γίνεται και πολύ χαίρομαι για αυτό. Από όλα τα είδη έχει να κερδίσει κανείς ως αναγνώστης, από την ποίηση μέχρι το μυθιστόρημα.

S.P: Θα μάθουμε κάτι για εσένα μέσα από το βιβλίο σου; Είναι η Ειρήνη κάτι σαν το alter ego σου; Ή, υπάρχει κάποιος άλλος ήρωας με τον οποίο μοιράζεσαι κοινά στοιχεία;

Κ.Κ: Η Ειρήνη είναι μια υπερβολική εκδοχή του εαυτού μου, ιδιαίτερα ισχυρογνώμων και πεισματάρα. Ετοιμάζουμε ένα βίντεο με τον φίλο και συνεργάτη, επίσης νέο συγγραφέα, τον Γιώργο Αγγελίδη, που το αναδεικνύει αυτό και θα προβληθεί στην παρουσίαση του βιβλίου στις 19/02.

S.P: Πως αισθάνεσαι για την πρώτη σου επίσημη παρουσίαση που θα πραγματοποιηθεί σε λίγες μέρες; Μπορείς να μας μοιραστείς το συναίσθημα του να βλέπεις το λογοτεχνικό σου παιδί τυπωμένο και διαθέσιμο για το κοινό;

Κ.Κ: Αισθάνομαι ιδιαίτερα ενθουσιασμένη και ανυπομονώ να μοιραστώ με φίλους και αναγνώστες του βιβλίου αυτή τη στιγμή. Βέβαια, προσπαθώ παράλληλα να είμαι και συγκρατημένη και να μην αγχωθώ παραπάνω από όσο πρέπει για να είναι το άγχος μου δημιουργικό.

S.P: Ποιο είναι το επόμενο συγγραφικό σου βήμα; Να περιμένουμε τη συνέχεια του “Σερίνθια”; Ετοιμάζεις κάτι διαφορετικό;

Κ.Κ: Αναμένουμε την έκδοση του δεύτερου μέρους του "Σερίνθια", ενώ γράφεται το τρίτο, αλλά σκέφτομαι να ασχοληθώ και με κάτι εντελώς διαφορετικό στη συνέχεια. Βέβαια, δεν συνάδει πάντα η έμπνευση με την συγγραφή, καθώς μπορεί να υπάρχουν εμπνεύσεις για πολλά πονήματα, αλλά ο χρόνος να μην ευνοεί την παράλληλη συγγραφή τους.

S.P: Ποια είναι η συνταγή σου για ένα πετυχημένο μυθιστόρημα; Το δικό σου έχει αυτό το “κάτι” που ψάχνεις στην λογοτεχνία που διαβάζεις;

Κ.Κ: Η συνταγή για ένα πετυχημένο μυθιστόρημα είναι κατ' εμέ μια ιστορία που να την πονάει ο συγγραφέας, να νιώθει κομμάτι της και όλα τα άλλα έρχονται στην πορεία. Γιατί η βασική ιστορία γεννιέται πάντα από ένα κουδούνισμα του μυαλού, μα η συγγραφή της θέλει μεράκι και στωικότητα. Όσο για το δικό μου βιβλίο επέτρεψε μου να αφήσω τον αναγνώστη να το κρίνει μέσα από την ανάγνωση του.


Κωνσταντίνα σε ευχαριστούμε για αυτή την τόσο όμορφη και αληθινή συνέντευξη! Καλή επιτυχία! 

(Ερωτήσεις: Augustine)

Η Κωνσταντίνα Καντζιού γεννήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 1996 στο Αμαρούσιον Αττικής. Σήμερα(2016) είναι προπτυχιακή φοιτήτρια στο τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ασχολείται με την συγγραφή από την ηλικία των 14 πιο συστηματικά, αν και από πολύ νωρίς είχε δείξει κλίσεις προς αυτό. Μεταξύ των ετών 2012-2014 ενεργοποιήθηκε και διακρίθηκε σε διάφορους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Το 2012 έλαβε έπαινο για το διήγημα της" Τσιμεντένια Ζούγκλα" με θέμα τον εθισμό στα ναρκωτικά και τις επιπτώσεις τους στον θεσμό της οικογένειας από την εταιρία γραμμάτων και τεχνών Πειραιά. Το 2013 παρέλαβε έναν ακόμα έπαινο από την Ευαγγελική σχολή Αθηνών για το διήγημα της με τίτλο " Ένα όνειρο ιστορίας" το οποίο καταπιανόταν με την καταστροφή της Σμύρνης και την δολοφονία του μητροπολίτη Χρυσοστόμου. Την ίδια χρονιά υπήρξε μια από τις νικήτριες σε πανελλήνιο διαγωνισμό που οργάνωσε ο κρητικός εκδοτικός οίκος Πανέκτυπον. Ως έπαθλο έλαβε την δωρεάν έκδοση ενός βιβλίου που ονομάστηκε Σκέψεις και Ψίθυροι και εμπεριείχε το νικητήριο διήγημα "Το ταξίδι της χρυσαφένιας πεταλούδας" καθώς και τα άλλα δύο βραβευμένα διηγήματα. Τώρα εργάζεται πάνω στο πρώτο της μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας. Παρά το ανταγωνιστικό κλίμα στον χώρο του βιβλίου κατάφερε μέσα στο 2014 να πραγματοποιήσει δύο παρουσιάσεις του βιβλίου της. Μία στο βιβλιοπωλείο Ζώτου στο Δομοκό και μία μέσω του διαδικτυακού ραδιοφωνικού σταθμού "Ράδιο Αερόστατο". Διαθέτει από τον Ιούλιο του 2013 συγγραφική στήλη στο ηλεκτρονικό περιοδικό "Ανθρώπων Έργα" με τίτλο "Άνθρωποι ή Ανθρωποειδή" που επικεντρώνεται στις κοινωνικές σχέσεις των ανθρώπων μέσα από μια σειρά διηγημάτων. Έχει γνώσεις Αγγλικών επιπέδου Proficiency, ενώ κατέχει το B1 Zertifikat στα Γερμανικά. Επίσης αγαπά την ζωγραφική και την φωτογραφία. 

Μπορείτε να επικονωνήσετε με τη συγγραφέα μέσω της σελίδας του βιβλίου της πατώντας εδώ